De impact van strafrechtbemiddeling opslachtoffer en

Strafrechtbemiddeling is een proces waarbij slachtoffers en daders onderbegeleiding van een neutrale bemiddelaar in gesprek gaan over de feiten, achtergronden en gevolgen van een misdrijf. Deze bemiddeling kan plaatsvinden binnen of buiten een juridisch proces. De impact hiervan is aanzienlijk: het draagt bij aan verwerking, erkenning en gedragsverandering.

Herstelrecht

Veel partijen die in contact komen met justitie hebben het gevoel dat het conflict uit hun handen wordt genomen en verliezen daarmee het gevoel van controle. Dit concept, dat binnen de criminologie uitvoerig is besproken, ligt aan de basis van het herstelrecht. Nils Christie stelde in zijn boek"Conflicts as property (1977)" dat conflicten te vaak worden"geannexeerd" door juridische professionals. Hierdoor raken zowel daders als slachtoffers minder betrokken bij de oplossing. Hij pleitte daarom voor een herstelgerichte rechtspraak en bemiddeling, waarbij conflicten worden teruggegeven aan de direct betrokken partijen.

Betrokkenheid van Slachtoffers

Herstelbemiddeling biedt slachtoffers een waardevolle kans om hun verhaalte doen en erkenning te krijgen voor het leed dat hun is aangedaan. Dit proceskan een diepgaand effect hebben op hun herstel, omdat het hen de mogelijkheidbiedt om hun ervaringen te delen met de dader en hun gevoelens onder woorden tebrengen. Het confronteren van de dader met de gevolgen van diens daden kanbijdragen aan de verwerking van het trauma, omdat het slachtoffers een gevoelvan controle en rechtvaardigheid geeft.

Daarnaast biedt herstelbemiddeling slachtoffers de kans om de persoon achter de daden beter te leren kennen. Dit kan leiden tot een genuanceerder en menselijker beeld van de dader en zijn motieven, waardoor sommige slachtoffers beter in staat zijn om met hun gevoelens van woede, angst of onbegrip om te gaan. Voor sommige slachtoffers kan dit zelfs helpen om die negatieve gevoelens los te laten en verder te gaan met hun leven, zonder dat het verleden henblijft achtervolgen.

De Rol vanDaders: Confrontatie en Inzicht

Volgens de theorie van Leon Festinger ontstaat cognitieve dissonantiewanneer iemands gedrag in strijd is met zijn overtuigingen of waarden. Dadersverminderen die spanning vaak door hun daden te rationaliseren, bijvoorbeeld door de schuld bij het slachtoffer te leggen of het misdrijf te minimaliseren.Voor daders kan bemiddeling dus een confronterend maar waardevol proces zijn.Door het slachtoffer onder ogen te komen en direct te horen wat de impact is van hun daden, worden ze vaak gedwongen om hun cognitieve dissonanties te doorbreken. Hierdoor kunnen ze verantwoordelijkheid nemen voor hun daden. Daarnaast kan het voor de dader belangrijk zijn om zijn kant van het verhaal aan het slachtoffer te vertellen en te laten zien dat zij meer zijn dan alleen hun misdrijven.

Door het slachtoffer rechtstreeks te ontmoeten, worden daders geconfronteerd met de daadwerkelijke impact van hun handelen. Dit kan bijdragen aan inzicht en gedragsverandering. Bovendien krijgen zij, net als het slachtoffer, inspraak in de bemiddeling. Dit doorbreekt het stereotype van'wij' (slachtoffer en samenleving) versus 'zij' (dader). John Braithwaite introduceerde hiervoor het concept van "reintegrative shaming":daders worden geconfronteerd met de gevolgen van hun daden, maar krijgen ook dekans om verantwoordelijkheid te nemen en opnieuw in de samenleving te worden opgenomen.

Conclusie

Strafrechtbemiddeling functioneert niet als vervanging van het reguliere strafrecht, maar kan een waardevolle aanvulling zijn. Het biedt ruimte voor dialoog, herstel en verantwoordelijkheid. Door slachtoffers en daders direct met elkaarin gesprek te laten gaan, wordt niet alleen het herstel bevorderd, maar kan ook recidive worden verminderd. Dit doordat daders een stem krijgen in het proces en rechtstreeks geconfronteerd worden met het leed dat ze hebben aangebracht. Doordat ze het gevoel hebben meer betrokken te zijn geweest bij het bepalen vanhun eigen lot krijgen ze een rechtvaardiger beeld van justitie en zijn ze misschien meer gemotiveerd om van hun straf iets te leren en hun leven te verbeteren. Misschien wel meer dan wanneer een rechter hen een straf oplegt naeen gerechtelijk proces waar zij vaak het gevoel hebben enkel bijstander tezijn en weinig betrokken of gehoord te worden.

Door deze vorm van bemiddeling kunnen beide partijen, met respect en onder begeleiding, tot een oplossing komen die verder reikt dan alleen strafoplegging. Dit draagt bij aan een rechtvaardiger en menselijker rechtssysteem waarin herstel en verantwoordelijkheid centraal staan, maar vooral een systeem waar meer gehoor is voor zowel slachtoffer als dader.

‍

Wenst u meer informatie over bemiddeling in uw strafzaak? Neem dan gerust contact op met ons team van specialisten.

‍

Bronnen

Christie, N. (1977).CONFLICTS AS PROPERTY. In University of Sheffield, THE BRITISH JOURNAL OFCRIMINOLOGY (Vol. 17,p. 1). https://academic.oup.com/bjc/article-abstract/17/1/1/411623

Braithwaite, J. &Australian National University. (z.d.). Shame and Crime. In Crime, Shame And Reintegration (Vol. 1, pp. 1–4). https://johnbraithwaite.com/wp-content/uploads/2016/05/2000_Reintegrative-Shaming.pdf

Festinger,L. (1962). Cognitive Dissonance. ScientificAmerican, 207(4),93–106. http://www.jstor.org/stable/24936719

‍